Đặc trưng trong nghi lễ đám hỏi miền Bắc

Nhiều người thắc mắc không biết nghi lễ đám hỏi miền Bắc như thế nào? Không biết có giống với đám hỏi miền Nam.

Lễ đám hỏi là một trong bao nghi lễ bắt buộc trong cưới xin của người miền Bắc, bao gồm: Dạm ngõ, lễ ăn hỏi, lễ cưới. Vì đây là nghi lễ quan trọng nên mỗi yếu tố trong nghi lễ như thời gian, lễ vật, trình tự diễn ra đều phải được chuẩn bị chu đáo. Bài viết dưới đây, Celeb Wedding sẽ chia sẻ tới các bạn trình tự và những đặc trưng trong nghi lễ đám hỏi miền Bắc.

Thời điểm và địa điểm diễn ra lễ đám hỏi

Lễ ăn hỏi ở miền Bắc thường không cách xa thời điểm đám cưới, thông thường trước đám cưới 1 tháng hoặc 1 tuần.

Thông thường bố mẹ chú rể sẽ đi xem ngày để tìm ra thời gian thích hợp cho đám hỏi. Khi đã được chọn ngày thích hợp, lễ ăn hỏi sẽ được tổ chức tại nhà gái.

Mâm quả trong lễ ăn hỏi

Mỗi mâm quả (hay còn gọi là tráp ăn hỏi) sẽ được đựng món lễ vật khác nhau. Trong đám hỏi ở miền Bắc, những món lễ vật thường là trầu cau, chè, mứt hạt sen, rượu, thuốc lá, bánh cốm, bánh phu thê,… Tùy theo điều kiện của mỗi gia đình mà lượng lễ vật trong mâm quả sẽ khác nhau.

Với lễ ăn hỏi 3 tráp thường có những lễ vật: Trầu cau, chè, mứt hạt sen.

Với lễ ăn hỏi 5 tráp thường có: Trầu cau, bánh cốm, rượu thuốc, mứt hạt sen.

Lễ ăn hỏi 7 tráp thường có:Trầu cau, bánh cốm, rượu, thuốc lá, mứt hạ sen, bánh phu thê, bánh cốm.

Lễ ăn hỏi 9 tráp thường có: Trầu cau, bánh cốm, rượu và thuốc lá, hạt sen, bánh phu thê, bánh đậu xanh, lẵng hoa kết rồng phượng, lợn sữa quay.

Lễ ăn hỏi 11 tráp thường ít gia đình chọn, ngoài những mâm quả tương ứng với lễ 9 tráp thì người ta còn thêm 2 tráp đựng tháo bia lon, bánh nướng, bánh dẻo, xôi gấc đậu xanh.

Những mâm quả trong lễ ăn hỏi miền Bắc có lượng lễ vật khác nhiều, đường xếp thành những hình tháp và được bày trong mâm quả sơn son thiếp vàng có phủ thêm lớp khăn rồng phượng màu đỏ.

Đặc biệt trong đám hỏi miền Bắc không thể thiếu lễ vật trầu cau, những gia đình khá giả còn có thêm những mâm quả rồng phượng được làm từ lá dừa, mâm lợn con quay…

Tùy vào từng loại bánh trong mâm quả được lựa chọn thường là bánh cặp, bánh tượng trưng cho âm dương. Thông thường người ta sử dụng bánh cốm – bánh phu thê, bánh nướng – bánh dẻo, bánh chưng – bánh giầy đi liền với nhau thành cặp trong lễ vật đám hỏi.

Nguyên tắc “Ngoài lẻ trong chẵn”

Nếu như trong đám hỏi của người miền Nam thì lễ vật được chuẩn bị là số chẵn thì đám hỏi miền Bắc, số lượng tráp luôn là số lẻ. Số lẻ tượng trưng cho yếu tố “dương” tuy nhiên số lượng lễ vật bên trong tráp luôn là số chẵn. Nó mang ý nghĩa có đôi có cặp với nhau.

Lễ dẫn cưới

Ngoài những lễ vật kể trên, nhà trai sẽ chuẩn bị thêm lễ dẫn cưới. Lễ dẫn cưới ở đây chính là tiền mặt được để trong phong bì, đựng vào khay riêng do mẹ chú rể cầm khay lên trao cho mẹ cô dâu trước khi trao vào mâm lễ khác. Đây được xem là nghi thức thể hiện sự biết ơn dưỡng dục của mẹ cô dâu, vì sau lễ cưới nhà trai sẽ thêm người còn nhà gái thì ngược lại.

Nghi thức trong nghi lễ đám hỏi miền Bắc

Nhà trai sẽ chọn một đội bưng quả là nam, ngược lại nhà gái chọn đội bưng quả là nữ. Đúng ngày giờ đã được bàn bạc từ trước, đoàn nhà trai sẽ sắp thành hàng và mang lễ vật về trao cho nhà gái. Trong lúc này nhà gái chuẩn bị sẵn sàng trà nước để đón tiếp nhà trai.

Hai bên sẽ thực hiện trao lễ vật là mâm quả, đại diện hai gia đình cũng sẽ có đôi lời phát biểu toàn thể những người tham dự buổi lễ. Thông thường, trong lễ ăn hỏi miền Bắc sẽ có sự hiện diện của người lớn tuổi. Sau phần phát biểu của đại diện hai bên gia đình, nhà gái đặc một phần lễ vật lên bàn thờ gia tiên.

Cô dâu ngồi trong phòng chờ cho tới khi bố mẹ hoặc chú rể vào đón mới được ra ngoài. Tiếp đó là nghi thức thắp hương bàn thờ gia tiên.

Sau khi hoàn tất các nghi lễ, cô dâu sẽ ra mắt hai gia đình, rót nước mời khác. Nghi lễ ăn hỏi kết thúc, nhà gái sẽ trả lại tráp và một phần lễ vật cho nhà trai mang về, đây được xem là nghi thức trả quả. Khi chia lễ vật, nhà gái cần lưu ý, không được dùng dao chia lễ vật mà phải dùng tay xé.

Theo truyền thống, gia đình nhà gái chỉ đãi trà và một ít bánh ngọt trong lễ ăn hỏi nhưng hiện nay, đa phần nhà gái đều chuẩn bị bữa ăn mặn đón tiếp gia đình nhà trai. Đây cũng là cách tạo thêm sự thân mật và gắn kết giữa hai gia đình với nhau.

Như vậy, có thể nói mặc dù nghi lễ đám hỏi miền Bắc không quá phức tạp nhưng các cặp đôi trước khi thực hiện những nghi lễ này phải có sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng tránh những sai sót không đáng có trong buổi lễ. Chúc các bạn có nghi lễ đám hỏi diễn ra suôn sẻ và hạnh phúc.